سرماخوردگی تشخیص و درمان

سرماخوردگي
سلامتي مجاري تنفسي وابسته به دريافت هواي فاقد ميكروب و آلودگي است. بيش از ۲۰۰ نوع ويروس شناخته شده است كه به دستگاه تنفسي فوقاني اثر گذاشته و باعث سرماخوردگي مي‌شوند. در اغلب موارد سرماخوردگي‌ها خفيف بوده و به طور معمول براي حدود يك هفته باقي مي‌مانند. آنفولانزا نامي ‌است كه به عفونت ويروسي بسيار شديد نسبت داده مي‌شود و اين عفونت نيز بر دستگاه تنفسي فوقاني تاثير مي‌گذارند. نام آنفلوانزا از اين باور قديمي ‌منشاء مي‌گيرد كه اين بيماري را ناشي از تاثيرات ماوراالطبيعه مي‌دانسته‌اند.
علايم سرماخوردگي به طور معمول دو تا سه روز پس از ورود ويروس به بدن ظاهر مي‌شود. شايع‌ترين علايم شامل: ‌گلودرد، گرفتگي و يا ريزش آب بيني، سرفه، عطسه و درد قسمت‌هاي دست و پاست. خستگي، ريزش آب از چشم‌ها و مشكلات خوابيدن نيز ممكن است رخ دهند. در صورتي كه علائم، بيش از يك هفته باقي بمانند و به همراه سردرد شديد، ضعف، از دست دادن اشتها و تهوع نيز باشند احتمال اين كه بيماري به علت ويروس آنفلوانزا باشد بيشتر است. بروز تب نيز به طور معمول شايع است. بايد توجه كرد كه در موارد عفونت‌هاي ويروسي دستگاه تنفسي فوقاني، علت بيماري را نمي‌توان برطرف كرد و فقط درمان علائم امكان پذير است.
به هنگام سرماخوردگي ‌استراحت زياد، مصرف فراوان مايعات و قرقره كردن آب نمك ولرم به بهبود علائم كمك مي‌كند. مصرف قرص‌هاي مسكن به رفع سردرد و كاهش تب كمك مي‌كنند. تنها در مواردي كه به دنبال عفونت ويروسي،‌ عفونت باكتريايي نيز بروز مي‌كند،‌ آنتي‌بيوتيك‌ها مفيد واقع مي‌شوند. كودكان، سالمندان، زنان باردار و افراد دچار مشكلاتي از قبيل ديابت و بيماري‌هاي كليوي به توصيه‌هاي پزشكي بيشتري نياز دارند. گاهي اوقات، براي گروه سالمندان (در خطر) به منظور پيشگيري از ابتلا به عفونت، استفاده از واكسن توصيه مي‌شود.

براي اين كه سيستم ايمني بدن به بهترين نحو به وظيفه‌اش كه مبارزه عليه ويروس‌هاي سرماخوردگي و آنفلوانزا است، عمل كند بايد مواد مغذي حياتي را دريافت كند.
از جمله منابع اصلي طبيعي تامين‌كننده ويتامين ث كه در درمان سرماخوردگي موثرند عبارت اند از:
پرتقال، گريپ فروت، انواع توت، فلفل دلمه‌اي، توت فرنگي، سيب زميني و سبزيجات برگ سبز از قبيل انواع كلم. دريافت زياد و منظم ويتامين ث به كاهش بروز، شدت و طول مدت سرماخوردگي كمك مي‌كند.
غلات سبوس‌دار و حبوبات، منابع غذايي خوب يكي از ويتامين‌هاي گروه ب به نام پانتوتنيك اسيد هستند. كمبود پانتوتنيك اسيد، سبب بروز عفونت‌هاي مكرر دستگاه تنفسي فوقاني مي‌شود.
سير داراي آهن، روي و آليسين است كه سبب تقويت سيستم ايمني و كمك به كاهش خطر عفونت‌هاي ويروسي مي‌شود.
ماهي قباد، قزل‌آلا، ساردين و ماهي‌هاي روغني غني از اسيدهاي چرب امگا ۳ هستند. همچنين تخم كتان،‌ دانه كدو حلوايي و روغن شاه‌دانه نيز از ديگر منابع خوب امگا ۳ هستند.
دانه كنجد، تخمه كدو حلوايي و آفتاب‌گردان منابع غني اسيدهاي چرب امگا ۶ هستند. اين اسيد‌هاي چرب در مبارزه عليه عفونت‌هاي سرماخوردگي به سلول‌هاي دستگاه تنفسي كمك مي‌كنند.
يك رژيم غذايي متنوع و مخلوط حاوي اين غذاها، مواد كافي براي يك كودك در حال رشد را تامين مي‌كند.
ماهي، مرغ، گوشت قرمز بدون چربي، لبنيات و مخلوطي از حبوبات مغزها، دانه‌ها و غلات سبوس‌دار، تامين كننده پروتئين هستند. كمبود دريافت پروتئين خطر ابتلا به عفونت را افزايش مي‌دهد.
گوشت، شير، غلات و حبوبات تامين كننده ويتامين‌هاي ب‌ـ۶ و پانتوتنيك اسيد هستند كه براي تامين سلامتي سيستم ايمني از اهميت بسياري برخوردارند.
غلات صبحانه برشتوك، نان و عصاره مخمر،‌ تامين كننده اسيدفوليك هستند كه براي سلامتي و تقويت سيستم ايمني ضروري است. به علاوه چغندر، لوبيا چشم بلبلي و انواع كلم منابع خوب فولات (فرم طبيعي اسيد فوليك) هستند.
انواع صدف، گوشت‌هاي قرمز بدون چربي و غلات سبوس‌دار حاوي روي هستند. روي يك ماده معدني مورد نياز براي سيستم ايمني است.

غذاهاي آماده بسته بندي شده و كنسروها از لحاظ ويتامين‌ها و مواد معدني فقير هستند. بنابراين به جاي مصرف اين نوع غذاها از انواع ميوه و سبزيجات تازه، گوشت، ماهي، غلات، مغز‌ها و دانه‌ها استفاده كنيد.

استفاده از بخور براي رفع گرفتگي بيني كمك مي‌كند. براي اين كار، به مدت ۱۰ دقيقه سر را بر روي بخارات يك ظرف آب در حال جوشيدن بگيريد. بهتر است دستمال يا حوله‌اي را روي سر بگذاريد و اين عمل را سه بار در روز تكرار كنيد. مي‌توان مقداري روغن منتول يا اوكاليپتوس به آب در حال تبخير اضافه كنيد تا عمل تنفس را تسهيل كند.
مقدار زيادي مايعات مصرف كنيد. در طول حملات شديد آنفلوانزا، بهتر است از مايعات مقوي و مغذي مثل انواع سوپ‌ها و آش‌ها به عنوان جايگزين وعده اصلي استفاده كنيد. البته به شرطي كه تعادل صحيحي از انواع مواد مغذي را دارا باشد.
تا جايي كه مي‌توانيد استراحت كنيد. سيستم ايمني براي تجديد قوا به استراحت نياز دارد. عدم توجه به علائم يك عفونت ويروسي و سعي در ادامه كار و فعاليت در حين بيماري، مدت ابتلا را طولاني مي‌سازد.
نوشيدن مايعات گوناگون ، ميكروبهاي فعال سرماخوردگي را از بين مي برند و همينطور از كمبود آب بدن كه معمولاً با بيماري سرماخوردگي همراه است جلوگيري مي كنند. دكتر تراديسون مي گويد: تنفس از راه دهان ، دميدن به داخل بيني و مصرف داروهاي آبريزش بيني ، كمبود آب بدن را افزايش مي دهد. براي مقابله با اين كمبود ، حداقل روزي هشت ليوان آب، آب ميوه و يا مايعات بدون كافئين بنوشيد.

با توجه به بررسي هاي انجام شده ، افراد در هنگام سرماخوردگي اين اعضاء صورت خود را سه بار در ساعت مي مالند. اگر احساس مي كنيد كه بايد اين كار را انجام دهيد، بهتر است به جاي نوك انگشت از بند انگشتانتان استفاده كنيد، چون اين قسمت كمتربه ميكروب سرماخوردگي آلوده مي شود.

نيال مونيا ، زيست شناس مي گويد : شما مي توانيد سه بار در هفته و به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقيقه به انجام ورزشهاي ساده ، مثل پياده روي و دوچرخه سواري بپردازيد و با اين كار مقاومت بخش بالايي مجراي تنفسي را نسبت به عفونتها افزايش دهيد.

ويتامين “E ” نقش مهمي درعملكرد سيستم ايمني بدن ايفا مي كند. اما از آنجايي كه اين ويتامين بيشتر در مواد غذايي پرچرب وجود دارد ، افرادي كه رژيم لاغري دارند ، نمي توانند از آن استفاده كنند. دكتر جان – اچ ويسبرگر توصيه مي كند كه روزانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ واحد واحد بين المللي، مكمل ويتامين E مصرف كنيد.
اكثر افراد براي افزايش توانايي بدنشان در مصرف اين قرص ، بايد آن را همراه با نهار و شام مصرف كنند. در مورد خاصيت ضد سرماخوردگي ويتامين ” C” هيچ گونه شواهدي وجود ندارد. اما چند تحقيق حاكي از آن است كه اين ويتامين تا اندازه اي دوره و شدت سرماخوردگي را كاهش مي دهد. به خاطر داشته باشيد، روزانه، بيشتراز ۵۰۰ ميلي گرم از آن مصرف نكنيد ، چون مصرف بيش از حد اين ويتامين باعث اختلال در دستگاه گوارش مي شود.
براي سرفه هاي خشك و تك سرفه ها از شربتي كه حاوي مواد التيام دهنده است استفاده كنيد. برا ي سرفه هايي كه با خلط همراه است ، از شربت سينه و داروي خلط آور استفاده كنيد كه باعث مي شود مقدار ترشح مخاطي افزايش يافته ، در نتيجه فرد راحت تر سرفه كند.
با توجه به تحقيقات انجام شده در مؤسسه بهداشت سنتياگو ، خواب خوب و آرام موجب تقويت سلولهاي سيستم ايمني بدن مي شود. در اين بررسي ، ۴۳ نفر( افرادي كه به سرما خوردگي مبتلا نبوده اند( به طور داوطلبانه تنها نيمي از شب را در خواب سپري كردند . فرداي آن روز ۳۰% از سلولهاي مدافع بدن آنها از بين رفتند .اما شب بعد، زماني كه اين افراد ، حداقل هشت ساعت را در خواب سپري كردند، سلولهاي نابود كننده بدن آنها كاملاً مقاوم شدند.
براي التيام گرفتگي بيني ، بهتراست از اسپري و قطره هاي باز كننده استفاده كنيد، زيرا اين نوع داروها علائم بيماري را سريع تر از داروهاي خوراكي از بين مي برند و نيز اثرات جانبي كمتري را به دنبال دارند. داروهاي خوراكي باعث افزايش ضربان قلب مي شوند. بنابراين افرادي كه مبتلا به فشار خون بالا با بيماري هستند . نبايد از آنها استفاده كنند.
بازكننده هاي بوييدني را نبايد بيش از سه روز پياپي مصرف كرد، چون ممكن است اثر اين دارو كاهش يابد و گرفتگي بيني بدتر از قبل شود.
دكترموري ازايالت ميشيگان معتقد است غرغره كردن با آب نمك گرم براي تسكين گلو درد فوق العاده مؤثر است (يك قاشق چايخوري نمك براي هر ليوان آب)  او مي گويد :” هيچ گونه شواهدي وجود ندارد كه براي التيام درد مكيدن آب نباتهاي دارويي معمولي از آب نباتهاي سفت و محكم بهتراست . هر دوي اين مواد ، مقدار بزاق دهان را افزايش داده و سطح گلو را پوشش مي دهند . به همين دليل است كه نوشيدن ” چاي وعسل ” براي التيام گلو درد تأثير بسزايي دارد. آب نباتهاي دارويي حاوي ” منتول” بهتر از آب نباتهاي سفت و محكم كارايي دارند چون باعث بي حسي گلو مي شوند.
مايعات گرم در بي اثر كردن ويروس سرماخوردگي نقش مهمي را ايفا مي كنند و نوعي مُسكن محسوب مي شوند. سوپ جوجه براي تسكين اين بيماري تأثير فوق العاده اي دارد. دكتر گراديسون معتقد است : ” اين سوپ حاوي پروتئين ، ويتامين و مواد معدني است ، كه همگي به از بين بردن ويروس سرماخوردگي كمك مي كنند.”
به گفته متخصصان در واقع راه ساده و قابل اطميناني براي پيشگيري از ابتلا به سرماخوردگي عادي وجود ندارد.
وقتي شخصي به اين بيماري مبتلا مي‌شود، درون بيني وي مملو از ويروسي است كه از راه سرفه كردن، عطسه كردن و يا تماس با اشياء منتشر مي‌شود.