آموزش Htaccess برای وب مسترها

htaccess چيست ؟
يك فايل بسيار ساده با محيط تكست .

چگونه ميتوان آنرا توليد كرد ؟
براي ساختن اين فايل تنها كافيست يك محيط تكست اديتور داشته باشيد . مثل notepad

اين فايل در كجا هست ؟
اين فايل در دايركتوري اصلي وبسايت شما قرار دارد و هر دايركتوري ديگري كه بخواهيد .

وظيفه اين فايل چيست ؟
تقريبا تمامي محدوديت هاي اعمالي بر آن دايركتوري را بر عهده دارد و ميتواند پيغام هاي خطا را مديريت كند و چندين وظيفه ديگر كه اگر كمي در تنظيمات آن قصور و غفلت كنيد شايد سايت شما بار گذاري نشود .

تمامي هاست ها از اين نوع گونه فايل حمايت ميكنند ؟
اين بستگي به ميزبان شما دارد اصولا از اين فايل حمايت ميكنند . اما اگر هم ميخواهيد مطمئن شويد ميتوانيد از وبمستر سرور خود بپرسيد .

قبل از شروع كار حتما يك نسخه بك آپ از فايلي كه هم اكنون در دايركتوري شما قرار دارد بگيريد بعضي وبسرور ها اين فايل را دارند اما داخلش هيچي نيست كه ديگر نيازي به پشتيبان گيري نيست .

قبل از شروع آموزش عرض کنم كه اين آموزش مختص صاحبان وب سايت ها هست و كاربراني كه داراي سايت اختصاصي نيستند نميتوانند استفاده چنداني از اين مطلب بكنند اما خوب براي اطلاعات عمومي بد نيست به ادامه آن بپردازيد . فكر كنم تقريبا ۹۰% صاحبان وب اين فايل را ديده باشند و بدون هيچ شكي در مورد آن از كنار آن گذشته باشند براي همين هم احتمال ميدهم يكي از موضوعاتي كه در موردش كمتر مقاله اي پيدا ميكنيد همين مطلب باشد . به هر حال تصميم گرفته ام كمي در مورد اين فايل بظاهر بي ارزش صفر كيلوبايتي توضيحاتي بدهم .

با استفاده از اين فايل ميتوانيد پيغام هاي خطايي كه ظاهر ميشود را تغيير دهيد يا اينكه صفحه را بدون استفاده از redirector كنترل پنل ، redirect كنيد يا اينكه اجازه ليست گرفتن از دايركتوري خاصي از وبسايتتون رو محدود كنيد .

قبل از شروع كار مطمئن شويد كه اديتور شما خاصيت word wrap را غير فعال كرده است اگر نه خودتان آنرا غيرفعال كنيد .

فايل htaccess. در دايركتوري اصلي وبسايت شما يا سابدايركتوري شما قرار دارد دستوراتي كه در اين فايل قرار ميگيرد نه تنها دايركتوري جاري را تحت تاثير خود قرار ميدهد بلكه كليه زيردايركتوري هاي خود را نيز در بر ميگيرد . بنابراين اگر از اين فايل برروي دايركتوري اصلي خودتان استفاده كنيد تمامي سايت را در برميگيرد . در ضمن ميتوانيد اين فايل را در هر دايركتوري كه خواستيد نيز ايجاد كنيد تا محدوده كنترل در دست خودتان باشد . اگر با CSS كار كرده باشيد كار كردن با اين فايل هم تقريبا مشابه همان است و براي افرادي كه با ان اشنايي دارند اسانتر است به هر حال هر فايلي كه در دايركتوري ويژه اي قرار دارد به نزديكترين فايل htaccess خود مرتبط ميشود و آن htaccess آن فايل را كنترل ميكند .

براي ساختن اين فايل هيچ نيازي به نرم افزار يا سخت افزار ويژه اي نداريد تنها به يك notepad يا هر پردازنده متني ديگري نيازمنديد .
براي ساختن اين فايل كه نامي ندارد و فقط هشت حرف براي نوع فرمت ان در نظر گرفته شده است “htaccess.” وقتي ميخواهيد اين فايل را در پردازنده متني خود ذخيره كنيد نام فايل به اين صورت ذخيره ميشود htaccess.txt.

براي اينكه چنين اتفاقي نيفتد كافيست از منوي file گزينه save as… را انتخاب كنيد در file type گزينه all files را انتخاب كنيد و سپس در file name تايپ كنيد “htaccess.” دات اچ تي اكسس را درون دو كوتيشن بگذاريد اگر نتوانستيد اين كار را بكنيد بعدا ميتوانيد از طريق كنترل پنل يا نرم افزار ftp خود نام فايل را عوض كنيد . در مورد استفاده از نرم افزار هاي ftp بگويم كه همانطور كه ميدانيد اينگونه نرم افزار ها براي اسودگي اتصال به وبسرورتان ميباشد كه فايل ها را در سه نوع upload ميكند كه سه گزينه Auto , binary, ASCII وقتي اين فايل را با ftp اپلود ميكنيد يادتان باشد نرم افزار شما در حالت ASCII باشد . در ضمن يك مطلب ديگر هم در اين مورد كه بايد CHMOD كه مخفف Change MODe ميباشد را براي اين فايل عوض كنيد پرميشن اين فايل بايد ۶۴۴ باشد يا RW-R—R— كه اين عمل هم براي افزايش امنيت ميباشد كه خوشبختانه همگي اشنايي با ان را داريد اما شايد بعدا بيشتر در مورد permission ها توضيح دادم .

اين فايل به شما اجازه ميدهد كه شما كاربران و ويزيتور هاي خودتان را از صفحه اي به صفحه ديگر منتقل كنيد حتما شده است كه بخواهيد اين كاررا انجام دهيد مثلا در مورد خود من شما از tafrihi.org به www.tafrihi.org ميرويد ، شايد كاربر شما اشتباها ادرس صفحه اي از وبسايت شما را وارد كند يا اينكه شايد لينكي در وبسايت شما بنا به دليلي شكسته شده باشد و از بين رفته باشد و ان صفحه پاك شده باشد به جاي اينكه كاربر شما هيچ چيزي نبيند ميتوانيد آن را به صفحه اصلي سايت بسته به سليقه خودتان منتقلش كنيد . براي مثال فرض كنيد كاربري با يك پيغام خطا مواجه شد براي آنكه او را به صفحه ديگري منتقل كنيد بايد به اين صورت در فايل بنويسيد :

ErrorDocument errornumber /filename.html

به جاي errornumber شماره خطا را مينويسيد اصولا خطاي ۴۰۴ زياد اتفاق ميفتد بنابراين ميتوانيد شماره ۴۰۴ را بنويسيد .
مثلا در سایت خود من اگر شما آدرسی را اشتباهی بزنید به صفحه اصلی منتقل می شوید که من کد را اینگونه قرار داده ام:

ErrorDocument 404 /index.php

اگر خواستيد تمامي پيغام خطاها را به فولدر خاصي ببريد به اينصورت عمل كنيد :

ErrorDocument 404 /errorpages/notfound.html

در مورد شماره پيغام خطاها هم كمي بگويم :

ارور۴۰۰: اين پيغام اصولا زماني ظاهر ميشود كه كاربر ادرس اشتباهي رفته باشد.
ارور۴۰۱: وقتي كاربر به دايركتوري و يا جايي ميرود كه اجازه ورود به انرا ندارد.
ارور۴۰۳: وقتي فايل طوري تنظيم شده است كه كاربر اجازه دسترسي به ان را ندارد.
ارور۴۰۴: not found(فایل یا صفحه مورد نظر موجود نیست).
ارور۵۰۰: internal server error اشكال عموما از اسكريپت هاي داخليست .
باز هم پيغام خطا داريم كه زياد به درد نميخورد .

كاربرد ديگر اين فايل استفاده از رمز عبور است كه البته پيكر بندي ان كمي سخت تر از تنظيمات پيام هاي خطاست .

ابتدا فايلي به اين نام ايجاد كنيد htpasswd. اين فايل هم خصوصياتي چون فايل .htaccess دارد. اين فايل حاوي نام هاي كاربري و كلمه هاي عبور است كه بصورت زير انها را تعيين ميكنيد

Username:password
Username:password
Username:password

حواستان باشد كه هر كدام در يك خط باشند و همچنين اشتباها فضاي space در اخر خط ها وارد نكنيد . در ضمن براي نام هاي كاربري كه مشكلي پيش نمي ايد اما براي كلمه هاي عبور براي افزايش امنيت بايد از نرم افزارهايي كه انها را تبديل ميكنند استفاده كنيد  كه بعدا كمي در اين مورد توضيح خواهم داد .

يادتان باشد كه اين فايل را در فولدر هاي بالايي www يا public_html بگذاريد يعني در فولدر main .

حال براي انكه مشخص كنيد كدام بخش از سايت يا كدام دايركتوري شامل رمز عبور بشوند بايد به اين صورت عمل كنيد در فايل htaccess خطوط زير را اضافه كنيد.

AuthUserFile /home/pathto/.htpasswd
AuthType Basic
AuthName “Secret Place”

<LIMIT GET POST>
require valid-user
</LIMIT>

  دستورات فوق باعث ميشوند كه در صورت نادرستي و عدم تطابق كلمه عبور با انچه كه در فايل مربوطه ثبت شده از ورود كاربر جلوگيري كند . بنابراين اگر كاربري خواست وارد دايركتوري شود كه بدينوسيله محافظت ميشد يك منوي پاپ آپ ظاهر ميشود كه نام كاربري و رمز عبور را ميطلبد .

اگر خواستيد در يك فولدر تنها از يك فايل محافظت كنيد و عمليات پسورد گذاري تنها برروي يك فايل انجام شود دستورات زير را در فايل وارد كنيد .

<files “filename.cgi”>
AuthUserFile /home/pathto/.htpasswd
AuthType Basic
AuthName “Secret Place”
require valid-user
</files>

براي محافظت از خود فايل .htaccess نيز ميتوانيد خط زير را وارد كنيد :

<files “.htaccess”>
order allow,deny
deny from all
</files>

اگر هاست شما از اين فايل پشتيباني ميكند اما از SSI پشتيباني نميكند كافيست خطوط زير را وارد كنيد تا از SSI هم پشتيباني شود .

AddType text/html .shtml
AddHandler server-parsed .shtml
Options Indexed FollowSymLinks Includes

خط اول بيان ميكند كه كليه فايل ها با پسوند shtml دارای صحت هستند خط دوم يك handler اضافه ميكند خط سوم باعث ميشود سرور اين فايل ها را اجرا كند .

بنابراين شما خودتان بدون نياز به درخواست از ادمين سرور توانستيد SSI را فعال كنيد .

اگر هم دوست داريد فايل هاي SSI بصورت جداگانه از فايل هاي html نباشند ميتوانيد خطوط زير را اضافه كنيد :

AddType text/html .shtml .html . htm
AddHandler server-prased .shtml .html .htm
Options Indexes FollowSymLinks Includes

اين خطوط باعث ميشوند كه كليه فايل ها با پسوند html نيز به سرور براي اجرا شدن منتقل شوند تا اگر كدي كه براي SSI داشته باشد را اجرا كند و سپس صفحه شروع به بارگذاري كند .

قطع دسترسي از طريق

IP
با اين روش شما ميتوانيد بازه خاصي از آدرس IP يا IP خاصي از فرد خاصي را اضافه كنيد تا ان فرد صاحب IP نتواند وارد صفحه خاص يا كل وبسايت شود . البته در كنترل پنل ها اصولا اين گزينه به صورت گرافيكي هست اما توجه كنيد كه اگر در انجا به اين كار اقدام كنيد فرد مورد نظر از كل سايت محروم خواهد شد اما با استفاده از اين عمل ميتوانيد IP خاصي را از صفحه خاصي محروم كنيد . مثلا فرض كنيد ادرس گوگل بت (روبات گوگل) رو بگذاريم تا نتواند وارد صفحه خاصي شود .

بنابراين خطوط زير را اضافه كنيد :

Order allow,deny
Deny from ipaddress
Allow from all

به جاي ipaddress ميتوانيد ادرس ايپي را بنويسيد مثل : ۱۷۲.۱۶.۲۰۴.۱۰۰

خط اول ميگويد كه شما ميخواهيد چكار كنيد و خط دوم ميگويد كه ادرس مشخص شده را ممنوع كند . البته ميدانيد كه هر فرد با هر قطع ارتباط از اينترنت مخصوصا سرويس هاي تلفني بعد از هر بار اتصال ادرس ايپي انها عوض ميشود يعني ۳ رقم اخر كه براي اينكه كل ۲۵۶ ادرس را ممنوع كنيد كافيست ارقام اخري را ننويسيد .

خط اخر هم به ديگران اجازه ميدهد كه وارد سايت شوند . در ضمن شما ميتوانيد نام دامنه را نيز ممنوع كنيد به اين صورت كه به جاي ادرس اي پي بنويسيد : tafrihi.org
وقتي كاربر سعي در ورود به صفحه ويژه كه ممنوع شده است را دارد پيغام خطاي ۴۰۳ را ميبيند . اگر ميخواهيد مثلا دايركتوري خاصي را از دسترسي همه ممنوع كنيد اما اسكريپت ها و ديگر اجزايي كه به فايل نياز دارند بتوانند به ان دسترسي پيدا كنند كافيست خط deny from all را اضافه كنيد .

  عوض كردن ايندكس فولدري خاص

اكثر ميزبانهاي وب فايلي كه وظيفه لود شدن در هنگام باز كردن دايركتوري خاصي را دارد با نام index قرار ميدهند كه با استفاده از htaccess ميتوانيد انرا عوض كنيد . خط زير را به فايل اضافه كنيد :
DirectoryIndex filename.html
حتما ديده ايد كه اگر فايل index.html در دايركتوري نبود سرور فايل ديگري مثلا index.php را اجرا ميكند روش به اينصورت است كه در دستور فوق بعد از filename.html با يك فضاي خالي نام هاي ديگر را وارد ميكنيد . بنابراين سرور در دايركتوري ويژه ابتدا به دنبال فايل اولي و سپس به دنبال فايل دومي و به همين ترتيب جستجو ميكند . اگر هم هيچ يك از فايل ها پيدا نشد پيغام خطاي ۴۰۴ ظاهر ميشود .

Redirect توسط

htaccess
حتما ميدانيد كه راههاي زيادي براي ريدايركت كردن فايلي خاص به فايل ديگر وجود دارد اما بهترين كار همين است كه ميگويم

در فايل خط زير را وارد كنيد :

Redirect /OldDir/OldFile.html http://www.domainname.com/newdir

بنابراين دستور به شرح زير است

Redirect oldlocation newlocation

منتهي يادتان باشد كه newlocation بايد نام ادرس كامل سايت باشد

مخفي كردن محتويات دايركتوري Hot Link

شايد درون فولدرتان فايلي نداشته باشيد كه لود شود بنابراين ليست تمامي فايلهاي فولدر شما نمايان ميشود كه اين اصولا از لحاظ امنيتي هم مناسب نيست ، همچنين در كنترل پنل هم چنين گزينه اي داريم اما خوب ان هم به صورت كلي در سايت ظاهر ميشود . به هر حال ميتوانيد خط زير را وارد كنيد :

Options -Indexes

يا خط زير را وارد كنيد:

IndexIgnore *

اما عكس اين عمل نيز ميتواند اتفاق بيفتد يعني به صورت پيشفرض در سرور تنظيم شده است كه فايلها ليست نشوند اما شما ميتوانيد اين گزينه را با خط زير غيرفعال كنيد :

Options +Indexes

اگر هم ميخواهيد فايلها ليست شوند اما گروه خاصي از انها مثلا عكس ها ليست نشوند به صورت زير عمل كنيد :

IndexIgnore *.gif *.jpg

بعضي سرور ها بعضي از فايلها را نميشناسند با استفاده از اين فايل ميتوانيد خط زير را وارد كنيد تا انها را بشناسد مثلا براي فايل هاي فلش ميتوانيد دستور زير را وارد كنيد

AddType application/x-shockwave-flash swf

Addtype به فايل اعلان ميكند كه بايد نام فايلي جديد اعلان شود.

ميدانيد كه هر فايلي كه از سرور سايت شما بارگذاري ميشود در پهناي باند شما موثر است حال فرض كنيد شما فايلي مثلا عكسي يا موسيقي براي دانلود در سايت گذاشته ايد ! خوب بالطبع شما با استفاده از فرمول و محاسباتي كه در ذهن خود انجام داده ايد و نسبت به تعداد كاربرانتان سنجيده ايد كه با پهناي باندتان مطابقت داشته باشد اما كافيست سايت هاي ديگري از فايل شما مثلا يك عكس شما استفاده كنند و عكس شما را در سايت خود قرار دهند و ادرس عكس ، ادرس همان عكسي باشد كه در سايت شما قرار دارد بنابراين از پهناي باند شما براي بار گذاري عكس استفاده ميشود لذا ان روزي كه پهناي باند شما از حد خود ميگذرد شما بايد هزينه كنيد كه باز هم پهناي باند بخريد در صورتي كه ميتوانيد با استفاده از اين فايل از انجام چنين كاري ممانعت كنيد !منتهي قبلش بايد توجه داشته باشيد كه ايا هاست سرور شما از mod_rewrite پشتيباني ميكند يا خير ؟!
اگر نميكند اين گزينه براي شما فايده اي نخواهد داشت و نميتوانيد به اين كار مبادرت ورزيد .

به فولدري كه ان فايل يا مجموعه عكس هاي شما قرار دارد برويد و در فايل .htaccess ان دايركتوري خطوط زير را اضافه كنيد

RewriteEngine on
RewriteCond %{HTTP_REFERER} !^$
RewriteCond %{HTTP_REFERER} !^http://(www\.)?mydomain.com/.*$ [NC]
RewriteRule \.(gif|jpg)$ – [F]

به جاي mydomain.com نام دامنه خودتان را بنويسيد مثلا tafrihi.org دستور فوق باعث ميشود فايلهاي با پسوند gif jpg نتوانند در سايت هاي ديگر نمايش داده شوند اما شما ميتوانيد كار ديگري نيز بكنيد مثلا بگذاريد ديگران از عكس هاي شما استفاده كنند و سپس طي يك حركت ناجوانمردانه فايل htaccess را به گونه اي تعويض كنيد كه تمامي عكس ها و فايل ها با عكس ديگري نمايش داده شوند مثلا عكسي بگذاريد كه ادرس سايت خودتان را بگذاريد . مثلا freeservers چنين كاري كرده است . اگر به عكس سايت هايش لينك دهيد نام سايت خودش نمايش داده ميشود .

RewriteEngine on
RewriteCond %{HTTP_REFERER} !^$
RewriteCond %{HTTP_REFERER} !^http://(www\.)?mydomain.com/.*$ [NC]
RewriteRule \.(gif|jpg)$ http://www.mydomain.com/badimage.gif [R,L]

به جاي mydomain نام دامنه خودتان و ادرس عكس خودتان رابه جاي ادرس فوق بگذاريد

با .htaccess قلب وب‏سايت خود را تحت کنترل بگيريد

اگر از وب‏سرور آپاچي براي وب‏سايت خود استفاده مي‏کنيد، ديگر نيازي نيست براي هر مشکل جزئي و کوچک، با وب‏مستر هاستينگ‏تان تماس بگيريد. با يادگيري قابليت‏هاي مهم فايل .htaccess، مي‏توانيد کنترل کامل وب‏سايت خود را برعهده بگيريد.

در هنگام استفاده از فايل .htaccess، دانستن سه نکته از اهميت به ‏سزايي برخوردار است:

نکته اول: فايل .htaccess را مي‏بايست به صورت ASCII آپلود کرده و مجوز دسترسي به آن را بر روي ۶۴۴ (يا rw-r–r–) تنظيم نماييد.
نکته دوم: فايل .htaccess را مي‏توانيد به پوشه‏ هاي مختلفي اعمال نماييد. به عنوان مثال اگر آن را بر روي root آپلود نماييد، تنظيمات آن به کل وب‏سايت اعمال خواهد شد و اگر آن را درون پوشه‏اي نظير images/ آپلود نماييد، تنظيمات آن به پوشه images و زيرپوشه ‏هاي آن اعمال خواهد شد.
نکته سوم: هر htaccess را مي‏بايست درون يک خط تايپ نماييد. يعني در انتهاي هر دستور، مي‏بايست يک‏بار کليد Enter را فشار دهيد.  

موفق باشید
مدیریت سایت تفریحی